Page 29 - Biologia na czasie 3 - podręcznik, zakres rozszerzony
P. 29

5.3. Wentylacja płuc i wymiana gazowa

                 Czy wiesz, że…
                 Neuroglobina, którą odkryto w 2000 r., jest   współczynnika oddechowego są różne dla róż-
                 białkiem podobnym do mioglobiny. Funkcją   nych substratów oddechowych, np. dla glukozy
                 neuroglobiny jest magazynowanie tlenu w tkance   RQ = 1 (RQ glukoza  = 6 CO  / 6 O  = 1), natomiast
                                                                                  2
                                                                             2
                 nerwowej, przede wszystkim w mózgowiu.   dla kwasu palmitynowego RQ = 0,707.
                                                           Wartość współczynnika oddechowego
                 Współczynnik oddechowy                  zależy również od kierunku przemian meta-
               Współczynnik oddechowy (RQ) to stosunek   bolicznych. Przewaga przemian anabolicznych
               objętości dwutlenku węgla wytworzonego    skutkuje wzrostem wartości współczynnika
               w procesie oddychania tlenowego do objętości   oddechowego, natomiast przewaga przemian
               tlenu zużytego w trakcie tego procesu. Wartości   katabolicznych działa odwrotnie.



                 Badanie zawartości dwutlenku węgla w powietrzu wdychanym i wydychanym
                  Problem badawczy: Czy ilość dwutlenku węgla w powietrzu wdychanym i wydychanym
                 jest taka sama?
                   Hipoteza: Powietrze wydychane zawiera więcej dwutlenku węgla niż powietrze
                 wdychane.
                 Przebieg doświadczenia                                                            Doświadczenie
                 Próba badawcza: zlewka z wodą wapienną, do której ostrożnie wydychamy powietrze
                 przez słomkę.
                 Próba kontrolna: zlewka z wodą wapienną, do której wtłaczamy powietrze strzykawką
                 lub gruszką.

                 Przygotuj dwie zlewki, wodę wapienną, słomkę oraz strzykawkę. Nalej do obu zlewek
                 wody wapiennej. Następnie do jednej zlewki wdmuchnij słomką powietrze z płuc,
                 a do drugiej wtłocz za pomocą strzykawki powietrze atmosferyczne, które wdychasz.

                                       Próba badawcza                Próba kontrolna






                                                               strzykawka
                               słomka



                           woda                                 woda
                        wapienna                             wapienna





                  Wynik: Porównaj stopień zmętnienia wody wapiennej w obu zlewkach.
                  Wniosek: Sformułuj wniosek.

                 Wyjaśnienie:  Wszystkie zasady pochłaniają CO  z powietrza. W reakcji Ca(OH)  z CO 2
                                                        2
                                                                                 2
                 powstaje trudno rozpuszczalna sól CaCO , która powoduje mętnienie wody wapiennej.
                                                  3
                                                                                               193
   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34